maar post het de 14e (heb geen computer vrijdag; zaterdag hoop ik weer wel...). Er staat 13e boven maar zo is blogger: de datum = geschreven, niet gepost.
Zag dus gisteren De Oorlog van de NPS, deel een, en daar Nazi architectuur in Neurenberg. Uiterst indrukwekkend. Dat kan toch? Ik heb niks met nazi's, in tegendeel, maar net als de Mussolini architectuur (dat kolossale ding naast het vliegveld van Rome!) kan het erg indrukwekkend zijn.
Mauth gebouw, Hans Behelm
De congres-hal van de Nazi's. Daar moet ik een beter plaatje van zien te vinden.
O ja, wow!
Enneh, even later
Blijft jammer.
Recept.
Bagels
Maak een deeg van bloem, gist, zout, iets rietsuikerstroop, iets bruine suiker en water.
Laat het deeg rijzen, kneed terug en zo nog een keer.
Vorm er donuts van, terwijl je het deeg weer iets terugkneed. (kneedt?)
Leg de bagels twee minuten in kokend water en bak ze dan in een oven tot goudbruin op 180 graden.
Misschien later nog eens wat over Albert Speer. Of over hoe, vergelijkbaar, Achterberg beschermd werd nadat hij zijn hospita had vermoord, omdat hij "toch een groot dichter" was (ik woonde als student in de kamer waar hij toen woonde, uitkomend op het platje waar hij die weduwe vermoordde, die bij hem kwam klagen omdat ie met z'n poten aan d'r 16-jarige dochter zat).
In plaats van in de bajes werd ie in een vriendelijke psycho-kliniek geplaatst. Wat hem niet beviel.
Directeur
Vanmorgen heb ik hem zien fietsen door de lanen.
Zijn bril flikkerde in de zon.
Er schoot een scherpte door mijn ingewanden,
omdat hij me gevangen houden kan
zolang hij wil, want duizend wegen leiden
naar Rome, éen verkeerd gekozen woord
staat nog dezelfde avond in 't rapport
en blijft bewaard tot aan het eind der tijden.
Onmacht en rechtloosheid ontbinden
de ziel, die langzaam onpersoonlijk wordt.
Zo zal ze beter passen in het blinde
systeem van kaarten, dat zijn tafel torst.
Verraden krachten richten zich op deze
mens met het enige tekort:
dat hij mij zólang zal genezen
dat ik een ander word.
Mooi gedicht, dat kan je niet ontkennen.
Ik meldde al dat het op het NRCNext koken blog (hier) deze week over pasta gaat. Reden om het recept van de oer-pasta te posten.
Sefardisch pasta-gerecht uit La Mancha, gazpacho manchego, geen gazpacho en ook niet koud. [gaspÀtsjo mantsjÉÉgo]
Enkele dagen van te voren tortas maken (zie onder) en goed laten drogen.
In wat olijfolie vlees en/of vis aanbakken: kip, konijn, stoofpatrijs, stevige vis, gekookte slakken, bacalao / klipvis / zoutevis / bakkeljauw (geweekt nauurlijk).
Verder ui, knoflook, paprika, sperzie- en/of snijboon. Vergelijk met paella.
Lekkere combinaties: kip met rivierkreeft; konijn met slakken; bacalao met slakken en groene paprika.
Je gebruikt nooit varkensvlees of lamsvlees; zie Leviticus.
De ingrediënten die na het bakken al gaar zijn uit de pan halen (slakken, paprika, rivierkreeft...).
Tomatensaus van het spul in de pan maken: goed rijpe tomaten in stukken erbij, aanbakken, prakken, scheut rode wijn, water, zout, peper, bonenkruid, laurier, half pikant paprikapoeder en eventueel wat suiker.
Het moet een dunne saus worden.
In die saus het vlees, en/of de vis en/of de groenten gaar laten worden.
Terugdoen wat eerder uit de pan gehaald is en de tortas (of matze maar tortas is beter) erin brokkelen (formaat half luciferdoosje).
Af en toe roeren, en als het te dik wordt er wat water bijdoen.
Proeven op zout.
Als de tortas redelijk zacht zijn (erg zacht worden ze nooit, ze worden super al dente) is het klaar.
En ja, zo'n pan moet je hebben. Ook voor Spaanse friet. Laagje olijfolie erin, frietjes bakken, pan met olie terug terug in de kast.
Tortas voor Gazpacho Manchego. Sefardische matze zeg maar (matze is veel dunner).
Van liefst harde bloem (als voor pizza of Turks brood), warm water en wat zout een deeg maken.
Geen gist of zo erdoor.
Goed doorkneden en een half uur laten liggen in een vochtige doek.
Doorkneden, pingpong-balletjes van afnemen en die goed dun uitrollen, ongeveer drie palm breed en een halve centimeter dik.
Licht door de bloem halen, drie-dubbel vouwen, en weer uitrollen.
Een keer of vier herhalen, goed dun uitrollen.
In de oven bakken op 180 graden.
Als ze beginnen te bruinen de tortas draaien; ze zijn goed als ze goudbruin zijn en opgeblazen.
Laat ze enkele dagen niet-ingepakt liggen om uit te drogen.
Matze-ballen soep.
Interessant. Ashkenazi spul kan je erg goed vinden maar Sefardisch spul niet. Matze wel, tortas niet. Net als vroeger. De Ashkenazi waren rijk, de sefardim arm.