vrijdag 3 mei 2013
Anne Frank
Aardappel-chalet (John Müller)
Anne Frank schreef op 3 april 1944:
'Het is niet leuk om elke middag en avond bijvoorbeeld zuurkool te eten, maar je doet veel als je honger hebt. Nu hebben we echter de mooiste periode, want we krijgen helemaal geen verse groenten. Ons weekmenu van 's middags bestaat uit: bruine bonen, erwtensoep, aardappels met meelballen, aardappel-chalet, bij de gratie Gods nog eens raapstelen of rotte wortelen en dan maar weer bruine bonen. Aardappels eten we voor elke maaltijd, te beginnen bij het ontbijt wegens gebrek aan brood. Voor soep nemen we bruine of witte bonen, aardappels, julienne uit pakjes. In alles zit bruine bonen, niet het minst in brood.'
[Zie de volledige tekst hier.]
Bij zo'n verslag kan men zich voorstellen hoe het moet zijn geweest. Een heleboel niet-joodse mensen zullen zich echter afvragen wat aardappel-chalet eigenlijk is. Chalet of tscholent is een traditioneel oost-joods gerecht, dat bij voorkeur op shabbath werd en nog wordt gegeten. In onze ogen is het een beetje een arme-mensen gerecht, dat de dag tevoren bereid wordt en tot de volgende dag warm gehouden in een warme over of in een hooikist. In het beste geval zit er vlees in, gans of runderborst, in het slechtste geval zit er geen vlees in. Voor de familie Frank zou dit een feestmaal zijn geweest.
Neem een zware gietijzeren pan met een goed sluitend deksel. Verhit 2 eetlepels kippevet. Fruit daarin 2 grote gesnipperde uien. Snij 750 gram runderborst in grote blokjes en braad deze even in het vet met de uien aan. Doe er 250 gram voorgeweekte witte bonen bij en 8, in vieren gesneden middelgrote aardappelen (geschilde). Strooi er peper, zout en paprikapoeder naar smaak over. Strooi er vervolgens 2 eetlepels tarwebloem over. Giet er zoveel kokende kippe-, of vleesbouillon bij tot alles onder staat. Doe het deksel op de pan. Breng dit aan de kook. Draai het vuur laag en laat op het laagste pitje 3-4 uur zachtjes pruttelen. Zet de pan daarna nog een half uur in de oven op stand 3 (175° C). Indien de volgende dag gegeten, kan de pan in een oven op de warmhoudstand worden warmgehouden of op de spaarbrander met een asbestplaatje of vlamverdeler eronder. Stevige kost voor koude dagen.