Bwontjes in tzoet Dank Marieke.
Mensen waren vroeger zich ook bewust van hygiëne. Dat peinst ge misschien niet, maar het is zo. De reden is duidelijk. Zonder hygiëne verloor ge veel voedsel. De consequentie van hygiëne was zeer veel werk. ‘Bwontjes in tzoet’ is zo'n gerecht dat scherp luistert. In West(Zeeuws) Vlaanderen spreekt ge zout uit als ‘tzoet’.
De benodigde attributen staan op het plaatje: de Keulse pot.
Dit is geen Keulse pot! Dit is aardewerk met loodglazuur.
Keulse pot = Steinzeug, steengoed, geen aardewerk. Aardewerk = gebakken op ± 800°, Steinzeug op ± 1180.
Aardewerk kan je in de oven zetten, Steinzeug niet.
Ja hoor, maar wij noemen zo bruine pot ook een 'Keulse pot'. Overigens, vroeger gingen de hammen en de stukken spek en vlees van het varken in de pekel in een asbesten kuip... Wist ge dat?
Nee. En lijkt me niet gezond...
Glazuur hier = zoutglazuur; aardewerk = loodglazuur (dus geen zure zuurkool erin!!)
Maar wat voor boontjes bedoelt ge? Wij kennen zoute snijbonen hier, maar verder niks zouts. Van bonen...
Zeer goed schoonmaken met soda, en milaardedjuu NIET met Vanish Oxi Action! Naspoelen met koud water. Was de boontjes goed, sla ze uit tot ze niet druipen, en leg een laag in de pot. Niet te nat dus, maar vochtig. Daarop een paar pootjes inmaakzout (vraag ge aan de slager),
Coloroso-zout
dan weer een laag boontjes en dat herhalen tot ongeveer 15 cm onder de rand. Spoel een oude theedoek goed uit in heet water met soda (geen Allesreininger!) en leg die op de boontjes aansluitend tegen de potrand. Was nu in heet sodawater het ongeverfde, niet geïmpregneerde houten plankje (in 2 delen want de buitendiameter is groter dan de pot-ingang).
Leg de plankjes op de doek. Was weer in schoon heet sodawater een kassei, die het geheel moet aandrukken. Moet een Vlaamsche kassei zijn; de Hollandse geven een slechte smaak af.
Madame, gij staat op het punt geroyeerd te worden...
Na enkele dagen komen de boontjes in eigen vocht te staan. Het zout ontrekt het vocht. Indien het vocht niet tot aan de doek komt, voeg dan water toe, dat ge eerst gekookt hebt, en af laten koelen met een doek erover(!). Na weer een kleine week, zal er vieze drab boven de doek komen.
(Alleen in Vlaanderen?)
Stamp zoute snijbonen en spek
Neem kassei, plankjes en doe eruit, en schep voorzichtig de drab weg en controleer het pekelniveau. Was doek, plankjes en kassei weer elk apart in hete soda en plaatst ze terug. Herhaal dat wekelijks. Zet de pot op een koele plaats. Als de boontjes zwart worden en echt stinken, dan hebt ge het niet goed gedaan en zijt ge een slechte huisvrouw. Boontjes in het zout smaken zeer speciaal. De voedingswaarde is laag. Ge eet er het liefst een droge, niet gekruide worst bij, die ge met de boontjes samen kookt en gekookte patatjes. Die worst wordt hard en paars, maar krijgt in het bonenvocht een unieke smaak. Ge kookt de boontjes pas na ze een nacht in een emmer water gezet te hebben om te ontzouten. Soms moet dat wel twee keer. Het alternatief is bonen in blik.
Kassei
Tijdens een onderhandelingsdiner in Parijs in de 70-er jaren over het lozen van het zout van de Franse kalimijnen in de Rijn, brandde de strijd los over wie nu verantwoordelijk was voor dat zout. Een Hollandse diplomaat, die het maar half volgde en meer belangstelling had voor zijn frieten, onderbrak de discussie, en zei: ‘Passez-moi le sel, s'il vous plait!’. De anderen kwamen niet meer bij van het lachen.
Tsja, dat waren Fransozen en Belgiekers...